Ғылыми зерттеу
жұмыстары
Археологиялық
зерттеулер
Бірегей
жәдігерлер
Өлке
тарихы
Slider

Құрметті музей қонақтары!

Атырау облыстық тарих-өлкетану музейінің сайтына қош келдіңіз! Біздің веб-сайттан Сіз музей жұмысының негізгі бағыттары, өткізілетін және жоспарланған іс-шаралар мен көрмелер туралы біле аласыз, музей қорындағы коллекцияларды тамашалап және музейдің онлайн қызметтерін қолдана аласыз.

Жұмыс уақыты

Дүйсенбі Демалыс күні
Сейсенбі 09:00-18:00
Сәрсенбі 09:00-18:00 
Бейсенбі 09:00-18:00 
Жұма 09:00-18:00 
Сенбі 09:00-18:00 
Жексенбі 09:00-18:00
Түскі үзіліс 13:00-14:00

«Әр айдың соңғы жұмасы – тазалық күні»

Виртуалды тур
3D модельдер
Бейне роликтер
Халық Қаһарманы Хиуаз Доспанова көрмесі Алматы қаласында

Халық Қаһарманы Хиуаз Доспанованың туғанына 100 жыл толуына орай Атырау облыстық тарихи-өлкетану музейі 2022 жылдың 6 мамыр күні Алматы қаласында ұлтымыздан шыққан тұңғыш ұшқыш қаһарман қызының қан майдандағы ерлігі мен өмір деректерінен сыр шертетін «Есімі аңызға айналған қазақтың батыр қызы» атты көшпелі көрме өткізді.
Алатау баурайындағы Мемлекеттік орталық музейінде жасақталған көрменің салтанатты ашылуында Мемлекеттік орталық музейінің директоры Рашида Харипова, Қазақстан Республикасының Еңбек сіңірген қайраткері, Қазақстан Жазушылар Одағы Басқарма хатшысы, республикалық «Жұлдыз» журналының бас редакторы Мереке Құлкеновтер алғашқы болып сөз алып, қазақтан шыққан тұңғыш ұшқыш қыз – Хиуаз Доспанова туралы тағылымды пікірлерін айта келе, мұнайлы өңірден шыққан қаһарман қыздың майдан төріндегі және бейбіт өмірдегі ерен ерліктері мен тұлғалық ерекшеліктеріне тоқталды.
Осыдан соң көпшілікке ҚР Ұлттық Ұлан Қауіпсіздік комитетінің Шекаралық қызметінің сарбаздары сазды және үрмелі оркестрдің сүйемелдеуімен шағын музыкалық бағдарламаларын ұсынды. Жиналғандар алдында алдымен «Мен қазақтың ұлымын», «Қазақстан» әндері жеке орындалса, одан соң «Балбырауын» күйіне билеген балғын балалар қазақтың сарбаздар биін нақышына келтіріп орындады.
Шара барысында келесі кезекте қазақтың қайсар қызы Хиуаз Доспанованың ұлы Ерболат Әміров, ҚРАзаматтық авиация академиясының студентіАрулы Аманбай өздерінің ақжарма тілектерін білдірді.
Жұртшылық назарына қойылған көрменің маңызы мен құндылығын түсіндірген Атырау облыстық тарихи-өлкетану музейі басшысының міндетін атқарушы Динара Бисембаевакөрмені ұйымдастыруға атсалысып отырған Мемлекеттік орталық музейі ұжымына ризашылығын білдіріп, музей директоры Рашида Хариповаға Атырау облысы тарихи-өлкетану музейінің жәдігерлері жинақталған 5 томдық каталогты сыйға тартты.
Көшпелі көрме ашылуының тұсаукесер лентасын қию құрметі Мемлекеттік орталық музейінің директоры Рашида Харипова, қаһарман қыздың ұлы Ерболат Шәкуұлы, көрнекті жазушы, филология ғылымдарының докторы Әнес Ғарифолла,Атырау облыстық тарихи-өлкетану музейі басшысының міндетін атқарушы Динара Бисембаеваға берілді.
Майдан алаңында қайталанбас ерлік жасаған батырларымыздың есімдерін насихаттауды көздеген шараға сондай-ақ , танымал жазушылар Жұмабай Құлиев, Заря Жұманова, әдебиеттанушылар Сансызбай Мәдиев, Зинол-Ғабден Бисенғали, белгілі күйші, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткеріАйгүл Үлкенбаева, Хиуаз Доспанованың тұлғалық бейнесін зерттеуші-журналист Тұрсын Қалимова, Орталықтандырылған кітапханалар жүйесінің жоғарғы санаттағы кітапханашысыТоғжан Есенова,физика-математика ғылымдарыныңдокторы, профессор Тілекқабыл Рамазанов, Мемлекеттік орталық музейінің қызметкерлері қатысты.
Алматы қаласының тұрғындары мен қонақтары 6-12 мамыр аралығында тамашалайтын аталмыш көрмеде негізінен неміс басқыншыларымен соғысқан сұрапыл жылдары көкте қырандай қалықтап, жаумен шайқаста әуеге 300-ден астам мәрте көтерілген штурман-ұшқыш Хиуаз Доспанованың ерен ерлігі насихатталып, оның қайсарлық пен төзімге толы өмір жолынан толымды мәліметтер берілді. Арнайы жасалған экспозициялық қабырғаларда «Қанатты қыздың»жеке және отбасы мүшелерімен, тума-туыстарымен, жауынгер достарымен түскен суреттері, майдан хаттары, еңбек еткен жылдарында иеленген марапат қағаздары көрермен назарына ұсынылды. Осымен қоса, жазушы Әбу Сәрсенбаевтың батыр қызға жазған үшбу хаты мен қаһарман тұлға туралы жазылған мақалалар топтамасы ілініп, қазақтың қайсар қызы қан майданда пайдаланған құрылғылар мен бейбіт өмірде тұтынған жеке заттары көрініске қойылды.
Аталмыш көрмеде сондай-ақ, неміс-фашист басқыншыларымен болған күресте ерлік көрсеткен мұнайлы өңірдің перзенттері, «Кеңес Одағының Батыры» атағын иеленген Қайырғали Смағұлов, Боран Нысанбаев, Мұса Баймұханов, Георгий Канцев, Мұқат Мусаев, Александр Афанасьев, Филипп Мазуров, Иван Махориндер және «Даңқ» орденінің толық иегерлері Шүкір Еркінов, Ғизат Алипов, Евгений Полынин, Сақып Қызылов, Гаврийл Шаминдер туралы деректер берілді. Тағы бір экспозицияда «Шығыстың қос жұлдызы» Әлия Молдағулова, Маншук Маметова жөнінде мәліметтер және олардың мектеп, майдан кезіндегісуреттері қойылды. Сонымен бірге, соғыс жылдары Атырау өңірінде майданға пулемет, миномет, атқыштар взводы командирлерін дайындап жіберіп отырғанГурьев жаяу әскер училищесі мен сын сағатта үздіксіз қызмет еткен әскери госпиталь туралы тарихи деректер мен фотосуреттер, Ұлы Жеңіс шеруіне қатынасушы ардагерлер мен тыл еңбеккерлерінің тұлғалық бейнелерін айшықтайтын мәліметтерұсынылды.
Көрермендер көрмеден соғыс жылдары пайдаланылған әскери киімдер, жауынгер құралдары мен майдан шебінде қолданыста болған радио, телефон,тылдан жіберілген қолғап-шұлықтар үлгілерін т.б. заттай бұйымдарды тамашалай алды.

 

 

Халық Қаһарманы  Хиуаз Доспанова көрмесі Нұр-Сұлтан қаласында

Халық Қаһарманы Хиуаз Доспанованың туғанына 100 жыл толуына орай Атырау облыстық тарихи-өлкетану музейі 2022 жылдың 27 сәуір - 2 мамыр аралығында Нұр-Сұлтан қаласында ұлтымыздан шыққан тұңғыш ұшқыш қаһарман қызының қан майдандағы ерлігі мен өмір деректерінен сыр шертетін «Есімі аңызға айналған қазақтың батыр қызы» атты көшпелі көрме өткізді.
Елорда төріндегі ҚР ҚК Мемлекеттік әскери-тарихи музейінде жасақталған көрменің салтанатты ашылуында Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Әуе қорғаныс күштері Бас қолбасшысы бастығының орынбасары міндетін атқарушы, полковник Серғали Әлімқұлов, Қазақстан Республикасы экология, геология және табиғи ресурстар министрінің кеңесшісі Сәрсенбай Еңсегеновтер алғашқы болып сөз алып, қазақтан шыққан тұңғыш ұшқыш қыз – Хиуаз Доспанова туралы тағылымды пікірлерін айта келе, мұнайлы өңірден шыққан өзге де қаһармандардың ерен ерліктеріне тоқталды. Олардың есімі халық жадында мәңгілік сақталатынын жеткізді.

Оқушылар ертегі  айтудан сайысты

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев 2022 жылды «Балалар жылы» деп жариялауына орай Атырау облыстық тарихи-өлкетану музейі 8-10 жас аралығындағы балаларға арналған «Ертегілер елінде» атты ертегі айту сайысын өткізді. Қазақтың халық ертегілерін нақышына келтіріп айту жарысына Атырау қаласындағы мектептердің және Махамбет ауданы Таңдай ауылдық мектебінің оқушылары қатысты.

Оқушыларды халық ауыз әдебиетіндегі ертегілермен сусындатып, осы арқылы олардың сөздік қоры мен қиялын дамытқан жарыс қорытындысында Махамбет ауданы Таңдай ауылындағы Қаршыға Ахмедияров атындағы орта мектептің оқушысы Ғибрат Есенғазы – «Ертегі әлемінің ханзадасы», Атырау қаласындағы №41 мектеп-гимназиясының оқушысы Әсел Махсот – «Ең сүйкімді ертекші», №36 мектеп оқушысы Іңкәр Елжан – «Ертегі әлемінің ханшайымы», №2 Жұмекен Нәжімеденов атындағы орта мектептің оқушысы Інжу Қуанышқызы – «Көркем сөйлеу шебері», №31 мектеп-гимназиясының оқушысы Нұрайна Темірбек – «Ең зерек ертекші», Мақаш Бекмұхамедов атындағы орта мектептің оқушылары Гүлнұр Борис – «Ертегі әлемінің көзайымы», Әсемай Борис – «Ең кішкентай ертекші» аталымдарының иелері атанды.

«Ертегілер елінде» сайысының ІІІ дәрежелі дипломы Жұмекен Нәжімеденов атындағы орта мектептің оқушысы Сабыр Нысанбайға бұйырса, ІІ дәрежелі диплом №22 Әлия Молдағұлова атындағы орта мектептің оқушысы Әдемі-ай Әлімге табысталды. Ал жарыстың негізгі І дәрежелі марапатын Махамбет ауданы Таңдай ауылындағы Қаршыға Ахмедияров атындағы орта мектептің 4 сынып оқушысы 9 жастағы Данагүл Мұхит жеңіп алды.
Сайысқа Атырау облыстық тарихи-өлкетану музейі басшысының міндетін атқарушы Динара Бисембаева, облыстық балалар кітапханасы басшысының орынбасары Айтолқын Қабиева, музейдің ғылыми зерттеуді қамтамасыз ету бөлімінің маманы Светлана Нұрпейсовалар төрелік жасады.

«Күміс әшекейлі қыз» жәдігері оқушыларға таныстырылды

Атырау облыстық тарихи-өлкетану музейінде «Күміс әшекейлі қыз жасауы» атты танымдық сабақ өтті. Атырау қаласындағы № 3 мектеп-гимназиясының 11 сынып оқушылары қатысқан дәрісте 2020 жылы музей жанынан құрылған археологиялық экспедицияның қазба жұмыстарын жүргізу кезінде Қызылқоға ауданындағы Миялы(Жанкелді) қорғанынан табылған «Күміс әшекейлі қыз» жәдігері мен мүрдемен бірге жерленген жылқы басына салынған жүгеннің күміс әшекейлері туралы толымды мазмұнға ие таныстырылым болды.

Сабақ бес кезеңге бөлініп, «Мағұлұмат беру» бөлігінде оқушылар музейдің көрме залында жер қойнауынан табылған құнды жәдігердің ерекшеліктері мен зерттелу барысымен лед-экраннан көрсетілген слайдтар арқылы танысып, «Мен – саяхатшымын» бөлігінде «Археология» экспозициялық залында көрініске қойылған «Күміс қыз» жәдігеріне тиесілі әшекейлер мен жылқы жүгенінің күміс жапсырмаларын тікелей тамашалады. Осымен қоса жерленген адам қаңқасының қасынан табылған күміс сырға мен бойтұмар, темір қайшы мен пышақ сынығын көрді. Залды аралау барысында сабақ жүргізуші, музейдің ғылыми-зерттеуді қамтамасыз ету бөлімінің тарихшы-археолог маманы Эльмира Ибрагимова өзге де жәдігерлер жөнінде толыққанды мәліметтер беріп, «Мен-тарихшымын» кезеңінде көрген жәдігерлері туралы және аралау барысында айтылған мәліметтер турасында пысықтауға сұрақтары қойылып, жауаптар алынды. Ал, «Мен-реконструктормын» бөлігінде оқушылар екі топқа бөлініп, қиыққа бөлінген суреттерді құрастыруда «Кім жылдам?» екенін анықтаса, «Мен-археологпын» кезеңінде оқушылар топырақ астына көмілген құмыра сынықтарын қазып алу ойынын ойнады.
Дәріс соңында оқушылар музейдің өзге залдарын аралап, шәкірттердің жетекшісі, тарих пәнінің мұғалімі Шынар Баданова музей ұжымына алғыс білдірді.

"Археология" экспозициялық залы ашылды

Атырау облыстық  тарихи-өлкетану музейінде  Атырау өңірінде жүргізілген археологиялық қазба жұмыстары барысында Аралтөбе, Миялы, Борсық, Қылыш, Сарықамыс, Иманқара, Құдайберген қорғандарынан табылған б.з.д. IV ғасыр мен б.з. XI ғасыр аралығын қамтыған жәдігерлердің тарихын, мәдениетін, көшпелі тайпалардың өркениеті мен жетістіктерін көпшілікке насихаттайтын «Археология» экспозициялық залы қайта жасақталып ашылды.

Залдың салтанатты ашылуына Сақ және Ғұн тайпалары жауынгерлерінің қалыпқа келтірілген тұлғалық мүсіндерінің авторы «Тархан» тарихи реконструкциалар орталығы» шығармашылық тобының менеджері Алау Ахметжанов, облыстық  Мәдениет, тілдерді дамыту және архив ісі басқармасы басшысының орынбасары Әсия Қыстаубаева, экспозициялдық залды жасақтауға демеушілік білдірген «Ақ желкен» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің басшысы Нұрберген Даулетов, музей жанынан құрылған ғылыми-кеңес мүшелері, тарихшылар, өлкетанушылар, студенттер қатысты.

Жаңғыртылған  экспозициялық залда  Атырау облыстық  тарихи-өлкетану музейі жанынан құрылған экспедициялық топтың облыс аумағында әр жылдары жүргізген археологиялық қазба жұмыстары кезінде табылған жәдігерлер қойылды. Көрермендер бұл жерден 1999 жылы Жылыой ауданындағы Аралтөбе қорғандар комплексінен табылған «Сармат көсемі» атауы берілген «Алтын адамды», 2017 жылы Қызылқоға ауданындағы Миялы қорғанынан табылған «Ұлы дала жауһары» аталатын  алтын киімді әйелдің реконструкциясын, Сақ және Ғұн тайпалары жауынгерлерінің қалыпқа келтірілген тұлғалық мүсіндерін, 2020 жылы  Миялы (Жангелді) қорғандарынан табылған күміс әшекейлі қыздың және жылқы жүгенінің әшекейлі күміс жапсырмаларын,  Аралтөбе қорғанының макетін тамашалады.

Ерте темір дәуірін көз алдыңа келтірер көріністер  мен жүргізілген қазба жұмыстарының кейбір сәттері арқылы әсем безендірілген залда сондай-ақ қазба жұмыстары кезінде Аралтөбе, Иманқара қорғандарынан табылған семсерлер мен ақинақтар, моншақтар мен қайрақтастар,  Миялы, Сарықамыс қорғандарынан табылған қыш құмыралар мен ыдыстар, сүйек қасық, алтын (көшірме) және күміс жапсырма әшекей бұйымдары, Борсық, Қылыш, Миялы қорғандарынан табылған қоладан құйылған төрт құлақты қазандар мен қола айналар, Қосшағыл маңындағы Қызыл-Үйіктен табылған IV-V ғасырларға жататын бал-бал тастар көпшілік назарына ұсынылады.

Сонымен қатар көрермендер бұл залдан қоладан жасалған арқар бейнеленген белдік басы, сүйек ине сауыт, қола айылбас, қорамсақты әшекейленген жапсырмалар, тостаған, қыш көзе, сүйек қасық, қайыңнан жасалған қалқан, аң, құс бейнелі және пирамида тәріздес алтын жапсырмаларды  (72% алтын), Сармат көсемі мен Сармат дәуіріндегі  әйел адамның қалпына келтірілген бет – бейнелерін тамашалады.

Жалпылай алғанда  «Археология» экспозициялық залында музей қорына тіркелген 505 жәдігер қойылды. Олардың 485-сі негізгі қордан, 20-ы қосымша қордан алынды.

 

Қылыш қорғаны туралы танымды сабақ өтті

Атырау облыстық  тарихи-өлкетану музейінде  өлкеміздің тарихи ескерткіші саналатын Қылыш қорғандарына музей тарапынан жүргізілген қазба жұмыстары  туралы танымдық сабақ өтті.

Индер ауданының Жарсуат ауылынан 22 км қашықтықта  орналасқан аталмыш қорғанның ерекшелігі, тарихи құндылығы түсіндіріліп, және қорғаннан табылған жәдігерлер туралы жан-жақты мағұлұмат берілген дәріске Атырау қаласындағы Ш. Уәлиханов атындағы № 9 орта мектептің жоғары сынып оқушылары қатынасты. Өңір тарихымен жақыннан танысуға қызығушылық танытқан жеткіншектерді  тарих ғылымдарының магистранты Нұрбақыт Жеңісов бастап келді.

Шараға қатысушыларға алдымен Атырау облыстық  тарихи-өлкетану музейі жүргізген қазба жұмыстары туралы бейнебаян көрсетіліп, зерттеу  жұмыстарының жүргізілу әдістемесі слайд-презентация арқылы түсіндірілді. Көрініске  Қылыш қорғандарынан табылған жәдігерлер – айдарлы сегіз аяқты айдаһар бейнесі бедерленген  қола айна, төрт құлақты қола қазан,  қыш ыдыстар қойылды.

Музейдің ғылыми-зерттеуді қамтамасыз ету бөлімінің кіші ғылыми қызметкері  Ерлан Тілекқабылов жүргізген танымдық сабақ барысында өлкедегі қорғандар, қазба жұмыстары, тарихи жәдігерлерге жүргізілген ғылыми зерттеулер туралы толымды түсінік берілді. Сабақ соңында оқушылар тақырыпқа қатысты қойған сұрақтарына жауап алды.

«Атырау облыстық тарихи-өлкетану музейі» КМҚК

 

Атырау қаласы, Б. Момышұлы көшесі, 3

Тел. 8 (7122) 32-36-64, 8 (7122) 32-29-12

Email: atyrau-museum@mail.ru